ލުބްނާނުގެ ދެކުނުގެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުން އެނބުރި ގެދޮރަށް ދިޔުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމުން ޔަހޫދީ ފައުޖުން އެ ކަމަށް ހުރަސް އަޅައިފިއެވެ. ލުބްނާނުގެ ދެކުނުގައި އޮންނަ އަވަށްތަކުގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުން އެނބުރި ގެދޮރަށް ދިޔުމަށް މަސައްކަތް ފަށާފައި ވަނީ، އެ ޤައުމުގެ ރައްޔިތުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހިންގަމުން ދިޔަ ލާއިންސާނީ ޢުދުވާންތައް ހުއްޓައިލުމާ ގުޅިގެންނެވެ. ލުބްނާނުގެ ދެކުނުގައި އޮތް 60 އަވަށެއްގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުންނަށް، އެނބުރި ގެދޮރަށް ދިޔުމަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ ހުރަސް އަޅާފައެވެ.
ލުބްނާންގެ މުޖާހިދުންގެ ޖަމާޢަތް، ޙިޒްބުاللهއާއި ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިންނާ ދެމެދު ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރަން ފަށާފައި ވަނީ މީގެ 13 މަސް ކުރިން ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ޔަހޫދީން ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނެއް ފެށުމާ ގުޅިގެންނެވެ. ޒަޔަނިސްޓު އިސްރާއީލުގެ ރަށްތަކާއި ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ އަސްކަރީ މަރުކަޒުތަކަށް ޙިޒްބުاللهން ޙަމަލާ ދޭން ފަށާފައި ވަނީ ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންނާއި، އެ ޤައުމުގެ މިނިވަން ކަމަށް ޖިހާދު ކުރާ މުޖާހިދުންނަށް ވާގިވެރިވުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އެ ޖަމާޢަތުގެ އަމާޒަކީ ޣައްޒާ ޢުދުވާން ހުއްޓުމަކަށް ގެނައުމަށް ޔަހޫދީންނަށް ބާރު އެޅުމެވެ.
ނަމަވެސް، ސެޕްޓެންބަރު 23ވަނަ ދުވަހު ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ ލުބްނާންގެ ޢާންމުން ދިރިއުޅޭ ރަށްތަކަށް ބޮންއަޅަން ފަށާފައެވެ. އެންމެ ނުރައްކާތެރި ޙަމަލާތައް އަމާޒު ކުރަމުން ގޮސްފައި ވަނީ ވެރިރަށް ބައިރޫތާއި ދެކުނުގެ ރަށްތަކުގެ އިތުރުން އަލް-ބިޤާޢު ވާދީގެ ސަރަޙައްދުތަކަށެވެ. އެއަށްފަހު، އޮކްޓޫބަރު 1ވަނަ ދުވަހު ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިން، ބަރުހަތިޔާރާއި އަސްކަރީ ޓޭންކުފަހަރާ އެކު ލުބްނާންގެ ދެކުނުގެ ރަށްތަކަށް އަރައިގަނެ، ޤަތުލުޢާންމު އިތުރަށް ފުޅާކުރިއެވެ.
ލުބްނާންގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ހިންގަމުން ދިޔަ ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތައް ހުއްޓުމަކަށް ގެނެސްފައި ވަނީ ނޮވެންބަރު 27ވަނަ ދުވަހު ވެވުނު އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުންނެވެ. ޢުދުވާން ހިންގުން ހުއްޓައިލުމާ އެކު، ގެދޮރު ނެތިފައިވާ މީހުން ވަނީ އަމިއްލަ ގެދޮރަށް ދިޔުމަށް މަސައްކަތް ފަށާފައެވެ. ނަމަވެސް، ޔަހޫދީ ފައުޖުން ބުނީ، ލުބްނާނާއި ޔަހޫދީ ދައުލަތް ގުޅޭ ސަރަޙައްދީ ރޮނގު ކައިރީގައި އޮތް ބައެއް އަވަށްތަކުގެ ރައްޔިތުން އެނބުރި ގެދޮރަށް ދިޔުމުގެ ފުރުޞަތު ނުދޭނެ ކަމުގައެވެ.
އެ ސަރަޙައްދުގައިވާ އަވަށްތަކަށް އެނބުރި ދިޔުމަށް މަސައްކަތް ކުރާ މީހުންނަށް އަމާޒުކޮށް ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިން ވަނީ ޙަމަލާ ދޭން ވެސް ފަށާފައެވެ. އެ ސަރަޙައްދަށް ދިޔުމަށް ދަތުރު ކުރަމުން ދިޔަ އުޅަނދުތަކެއްގައި ތިބި ބަޔަކަށް އަމާޒުކޮށް ޙަމަލާ ދީފައިވާނެ ކަން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވެސް ވަނީ ކަށަވަރު ކޮށްދީފައެވެ.
އެއީ، ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރުން ހުއްޓައިލުމަށް ވެފައިވާ އެއްބަސްވުމާ ޚިލާފަށް ޔަހޫދީން ދީފައިވާ ޙަމަލާތަކެއް ކަމުގައި ޙިޒްބުاللهގެ އިސް އޮފިޝަލް، އަދި ލުބްނާންގެ ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގެ މެންބަރެއް ކަމުގައިވާ ޙަސަން ފަޟްލިالله ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ. "ސަރަޙައްދީ ރޮނގު ކައިރީގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުން އެ މީހުންގެ ގެދޮރަށް އެނބުރި ދާން ފެށުމާ އެކު އިސްރާއީލުގެ ދުޝްމަނުން މި ވަނީ އެ މީހުންނަށް ޙަމަލާ ދޭން ފަށާފައި. އެއީ، އެ މީހުން ވެފައިވާ އެއްބަސްވުމާ ޚިލާފަށް ދީފައިވާ ޙަމަލާތަކެއް،" އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
އެއްބަސްވުމާ ޚިލާފަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ ލުބްނާންގެ ދެކުނުގެ ރަށަކަށް ވައިގެ ޙަމަލާތަކެއް ވެސް ދީފައެވެ. ޙަމަލާތައް އަމާޒު ކޮށްފައި ވަނީ އަލް-ލަޔިޠާނީ ކޯރުގެ އުތުރުން އޮތް އަލް-ބީސާރިއްޔާއަށެވެ. އެ މީހުން ބުނީ، ޙަމަލާތައް އަމާޒު ކޮށްފައި ވާނީ ޙިޒްބުاللهން ރޮކެޓު ފަދަ ހަތިޔާރު ރައްކާކުރާ ގުދަނަކަށް ކަމުގައެވެ.
ލުބްނާން ޢުދުވާން ހުއްޓުމަކަށް ގެނައުމަށް ޔަހޫދީން އެއްބަސް ކުރުވާފައި ވަނީ އެ މީހުންގެ އެންމެ ބޮޑު މަދަދުގާރު، އެމެރިކާއިން ފަރަންސޭސިވިލާތާ ގުޅިގެންނެވެ. އެ އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން، ލުބްނާންގެ ދެކުނުގެ ރަށްތަކަށް އެއްގަމު މަގުން އަރައި ޤަތުލުޢާންމު ހިންގަމުންދާ ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިން 60 ދުވަހުގެ މުހުލަތެއްގެ ތެރޭގައި އެ ބިމުން ފައިބަން ޖެހޭނެއެވެ. އެއަށް ފަހު، ޔަހޫދީ ދައުލަތުގެ ސަރަޙައްދީ ރޮނގާ ގުޅޭ ސަރަޙައްދުގައި އަމަން ބަލަހައްޓާނީ ލުބްނާންގެ އަސްކަރިއްޔާއިންނެވެ. އަދި، ލަޔިޠާނީ ކޯރާއި ޔަހޫދީ ދައުލަތުގެ ސަރަޙައްދީ ރޮނގާ ދެމެދުގައިވާ ސަރަޙައްދުތަކުގައި ހަތިޔާރު ގެންގުޅުން މަނާވާނެއެވެ.
ލުބްނާނުގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ހިންގަމުން ދިޔަ ޢުދުވާނުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ ޢާންމުންގެ ޢަދަދު ވަނީ 3,823އަށް އުފުލިފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ގިނަ ޢަދަދެއްގެ އަންހެނުންނާއި ކުޑަކުދިން ހިމެނޭ ކަމުގައި ލުބްނާނުގެ ޞިއްޙަތާ ބެހޭ ވުޒާރާއިން ބުންޏެވެ. އަދި, ޒަޚަމު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 15,859އަށް އަރައެވެ. ޔަހޫދީންގެ ޢުދުވާނުގައި ގެދޮރު ނެތިކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 1.2 މިލިޔަނަށް އުފުލިފައިވާއިރު, އދން ބުނީ އޭގެ ތެރެއިން ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު މި ވަގުތު ދިރިއުޅެމުން ދަނީ މަގުތަކުގެ މަތީގައި ކަމުގައެވެ.