ލުބްނާންގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނުގެ ދަށުން އެ ޤައުމުގެ އިރުމަތީގައި އޮތް ބަޢަލަބަކައަށް ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތަކެއްދީ 47 މީހުން ޝަހީދު ކޮށްލައިފިއެވެ. ލުބްނާންގެ ޢާންމުން ދިރިއުޅޭ ސަރަޙައްދުތަކަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ދެމުންދާ ޙަމަލާތައް އިތުރުކޮށް، ނުރައްކާތެރި ކޮށްފައި މި ވަނީ، އެ ޢުދުވާންތައް ހުއްޓުވުމާ ގުޅޭ މަޝްވަރާތަކުގައި ކުރިއެރުންތަކެއް ހޯދެމުންދާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ.
ލުބްނާންގެ މުޖާހިދުންގެ ޖަމާޢަތް، ޙިޒްބުاللهއާއި ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިންނާ ދެމެދު ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރަން ފަށާފައި ވަނީ މީގެ 13 މަސް ކުރިން ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ޔަހޫދީން ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނެއް ފެށުމާ ގުޅިގެންނެވެ. ޒަޔަނިސްޓު އިސްރާއީލުގެ ރަށްތަކާއި ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ އަސްކަރީ މަރުކަޒުތަކަށް ޙިޒްބުاللهން ޙަމަލާ ދޭން ފަށާފައި ވަނީ ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންނާއި، އެ ޤައުމުގެ މިނިވަން ކަމަށް ޖިހާދު ކުރާ މުޖާހިދުންނަށް ވާގިވެރިވުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އެ ޖަމާޢަތުގެ އަމާޒަކީ ޣައްޒާ ޢުދުވާން ހުއްޓުމަކަށް ގެނައުމަށް ޔަހޫދީންނަށް ބާރު އެޅުމެވެ.
ނަމަވެސް، ސެޕްޓެންބަރު 23ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ދަނީ ލުބްނާންގެ ޢާންމުން ދިރިއުޅޭ ރަށްތަކަށް ބޮންއަޅަމުންނެވެ. އެންމެ ނުރައްކާތެރި ޙަމަލާތައް އަމާޒު ކުރަމުން ގޮސްފައި ވަނީ ވެރިރަށް ބައިރޫތާއި ދެކުނުގެ ރަށްތަކުގެ އިތުރުން އަލް-ބިޤާޢު ވާދީގެ ސަރަޙައްދުތަކަށެވެ. އެއަށްފަހު، އޮކްޓޫބަރު 1ވަނަ ދުވަހު ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިން، ބަރުހަތިޔާރާއި އަސްކަރީ ޓޭންކުފަހަރާ އެކު ލުބްނާންގެ ދެކުނުގެ ރަށްތަކަށް އަރައިގަނެ، ޤަތުލުޢާންމު އިތުރަށް ފުޅާކުރިއެވެ.
ޔަހޫދީންގެ ލާއިންސާނީ ޢުދުވާން ހުއްޓުވުމާ ގުޅޭ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދެލިކޮޕީ އެމެރިކާއިން ދާދި ފަހުން ވަނީ ލުބްނާންގެ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް ނަބީޙް ބައްރީއަށް ހުށަހަޅާފައެވެ. މަޝްވަރާތަކުގައި ޙިޒްބުالله ތަމްސީލު ކުރައްވަނީ ބައްރީއެވެ. އަދި، އެމެރިކާގެ ހުށަހެޅުމަށް ލުބްނާންގެ ސަރުކާރުގެ އިތުރުން ޙިޒްބުاللهން ވަނީ ލިޔުމުން ރައްދު ދީފައެވެ.
މަޝްވަރާތަކުގައި އެމެރިކާ ތަމްސީލު ކުރައްވާ، އެ ޤައުމުގެ ރައީސް ޖޯ ބައިޑަންގެ ޚާއްޞަ މަންދޫބު އަމޮސް ހޮކްޝަތެއިން ހުސްވި ހަފުތާގައި ވަނީ ލުބްނާންގެ ވެރިރަށް ބައިރޫތަށް ވަޑައިގަންނަވައި، ލުބްނާން ސަރުކާރުގެ އިސްވެރިންނާ މަޝްވަރާތައް ބާއްވަވާފައެވެ. އެއަށްފަހު އޭނާ ވަނީ ޒަޔަނިސްޓު އިސްރާއީލަށް ވަޑައިގަންނަވައި، އެ ޤައުމުގެ ހައްދުފަހަނަ އެޅި ބޮޑު ބަޒީރު ބެންޖަމިން ނަތަންޔާހޫއާއި ނިރުބަވެރި ދިފާޢީ ވަޒީރު އިސްރައެލް ކަޓްޒާ ބައްދަލު ކުރައްވާފައެވެ. ހޮކްޝަތެއިނަކީ ވެސް ޔަހޫދީއެކެވެ. އަދި، ޔަހޫދީ ފައުޖުގައި ޚިދުމަތް ކޮށްފައިވާ މީހެކެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ، ސުލްޙައިގެ އެއްބަސްވުމެއް އެކުލަވައިލައި، ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރުން ހުއްޓައިލުމުގެ ފުރުޞަތު ބޮޑު ކަމުގައެވެ.
ލުބްނާން ސަރުކާރުގެ މަޞްދަރަކުން ބުނީ، އެމެރިކާގެ ހުށަހެޅުމަށް ބައެއް އިސްލާހުތައް ގެނައުމަށް ހުށަހަޅާފައިވާނެ ކަމުގައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި، ލުބްނާންގެ ރަށްތަކަށް އަރައިގަނެފައިވާ ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިން އެ ޤައުމުން ފޭބުމަށް އެކުލަވައިލާފައިވާ ތާވަލަށް ބަދަލުގެނެސް، ވީ އެންމެ އަވަހަކަށް ޔަހޫދީ ސިފައިން ބޭލުން ހިމެނެއެވެ.
މަޝްވަރާތައް ކުރިއަށްދާ މި ދަނޑިވަޅުގައި ޔަހޫދީ ފައުޖުން ދަނީ ޤަތުލުޢާންމު ވެސް އިތުރަށް ފުޅާ ކުރަމުންނެވެ. ބަޢަލަބަކަ-އަލް-ހަރްމަލް ޕުރޮވިންސުގެ ގަވަރުނަރު ވިދާޅުވީ، އެ ސަރަޙައްދަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން އެންމެ ފަހުން ދީފައިވާ ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތަކުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ އަދަދު 47އަށް އުފުލިފައިވާއިރު، އިތުރު 22 މީހުން ޒަޚަމު ކޮށްލާފައިވާ ކަމުގައެވެ. އަދި، ސުންނާފަތި ކޮށްލާފައިވާ އިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި ތާށިވެފައިވާ ކަމަށް ބެލެވޭ މީހުން ސަލާމަތްކޮށް، ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ އިތުރު މީހުންގެ ހަށިތައް ހޯދަން މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ކަމުގައެވެ.
ޙިޒްބުاللهން ވެސް ވަނީ ޔަހޫދީންގެ ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތަކަށް ރައްދު ދިނުމުގެ ގޮތުން ޒަޔަނިސްޓުންގެ ރަށްތަކަށް އަމާޒުކޮށް ރޮކެޓު ޙަމަލާތަކެއް ދީފައެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ގިނަ ޙަމަލާތައް އަމާޒު ކޮށްފައި ވަނީ ނަހާރިއްޔާއަށެވެ. އެ ރަށަށް ޙަމަލާ ދިނުމަށް ޙިޒްބުاللهން ބޭނުން ކޮށްފައިވާ 10 ރޮކެޓުގެ ތެރެއިން ގިނަ ރޮކެޓުތައް ދިފާޢުކޮށް ވައްޓައިލާފައިވާނެ ކަމުގައި ޔަހޫދީ ފައުޖުން ބުންޏެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ތިން ރޮކެޓު ޙަމަލާގައި ގެއްލުންތަކެއް ލިބުނު ކަމުގައި އިސްރާއީލުގެ ޗެނަލް 12 ނޫހުން ރިޕޯޓު ކުރިއެވެ.
ލުބްނާނުގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ހިންގަމުންދާ ޢުދުވާނުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ ޢާންމުންގެ ޢަދަދު ވަނީ 3,583އަށް އުފުލިފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ގިނަ ޢަދަދެއްގެ އަންހެނުންނާއި ކުޑަކުދިން ހިމެނޭ ކަމުގައި ލުބްނާނުގެ ޞިއްޙަތާ ބެހޭ ވުޒާރާއިން ބުންޏެވެ. އަދި, ޒަޚަމު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 15,244އަށް އަރައެވެ. ޔަހޫދީންގެ ޢުދުވާނުގައި ގެދޮރު ނެތިކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 1.2 މިލިޔަނަށް އުފުލިފައިވާއިރު, އދން ބުނީ އޭގެ ތެރެއިން ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު މި ވަގުތު ދިރިއުޅެމުން ދަނީ މަގުތަކުގެ މަތީގައި ކަމުގައެވެ.