ކުދި ދައުލަތްތަކަކީ ދުނިޔޭގެ އާބާދީއާއި އިޤްތިޞާދުގެ ކުޑަ މިންވަރެއް ޙިއްޞާ ކުރާ ޤައުމުތަކެއް ކަމުގައިވީނަމަވެސް އެ ދައުލަތްތަކަކީ ޤައުމީ މިނިވަންކަމުގެ ރޮގުން ބޮޑެތި ޤައުމުތަކަށްވުރެ ދަށު ދަރަޖައިގެ ޤައުމުތަކެއް ނޫނެވެ. ބޮޑެތި ދައުލަތްތަކަށް ލިބިފައިވާ އަމިއްލަ މިނިވަންކަމާއި، ދާޚިލީ ކަންކަން އަމިއްލައަށް ނިންމުމުގެ ޙައްޤަކީ ކުދި ދައުލަތްތަކަށްވެސް ހަމަ އެއް ހަމައެއްގައި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޤާނޫނުން ލިބިދެވޭ ޙައްޤުތަކެކެވެ.
ދިވެހިރާއްޖެއަކީ ކިތަންމެ ކުޑަ އިޤްތިޞާދެއް ނަމަވެސް، އަދި ކިތަންމެ އާބާދީއެއްގެ ކުޑަ ދައުލަތެއް ކަމުގައިވީނަމަވެސް އެއްވެސް ޤައުމެއް ނުވަތަ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޖަމިއްޔާއަކަށްވެސް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ދާޚިލީ ކަންކަމަށް ބާރުފޯރުވުމުގެ ޙައްޤު ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޤާނޫނުން ލިބިދީފައެއް ނުވެއެވެ. އެކި ސަރުކާރުތަކުން އެކި މިންވަރަށް ޤައުމުތަކުގެ ދާޚިލީ ކަންތައްތަކުގެ ތެރެއަށް ބޭރުގެ ފަރާތްތަކުން ބާރުފޯރުވުމުގެ ފުރުޞަތުދެއްވައެވެ. އެހެނަމަވެސް ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ދާޚިލީ ކަންތައްތަކުގެ ތެރެއަށް ބޭރުގެ އެއްވެސް ފަރާތަކުން ބާރުފޯރުވުމުގެ ފުރުޞަތު ނުދިނުމެވެ. މިއީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިސްތިޤްލާލާއި، އަމިއްލަ މިނިވަންކަމާއި، ޞިޔާދަތު ދެމެހެއްޓެވުމަށް ސަރުކާރުން ނިންމެވި މުހިންމު ނިންމެވުމެކެވެ. ސަބަބަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަންކަން އިސްލާޙްކުރުމަށް ދިވެހިރައްޔިތުން އެދޭވަރަށް އެދޭނެ އިތުރު އެއްވެސް ފަރާތެއް ނުހުންނާނެތީއެވެ.
ބޭރުގެ ފަރާތްތަކުން ޤައުމުތަކުގެ ދާޚިލީ ކަންތައްތަކުގައި ގިނަފަހަރު ބަސްބުނެ އުޅެނީ އެފަރާތްތަކުގެ ޒާތީ އެޖެންޑާއަކާއެކު ޒާތީ ފައިދާތަކެއް ޙާޞިލުކުރުމަށްޓަކައެވެ. އެހެންކަމުން ދިވެހިރާއްޖެއިންވެސް މިފަދަ ފަރާތްތަކާމެދު ސަމާލުވާންޖެހެއެވެ.
ކޮމަންވެލްތުން ވަކިވުމަށް ސަރުކާރުން ނިންމެވި ނިންމެވުމައް ބަލާލާއިރު، މީގެ ހައެއްކަ އަހަރު ކުރިން ފެށިގެން ކޮމަންވެލްތާ ދިވެހިރާއްޖެއާ ދެމެދު ކުރެވިފައިހުރި މުޢާމަލާތްތަކަށް ނަޒަރު ހިންގައި ބަލާލަންޖެހެއެވެ. އެގޮތުން 2 ފަހަރެއްގެ މަތިން ކޮމަންވެލްތުން ވަނީ އެ ޖަމިއްޔާގެ އެކްޝަން ގްރޫޕްގެ އެޖެންޑާގައި ރާއްޖެ ހިމަނާފައެެވެ. އަދި ރާއްޖެއާމެދު ފިޔަވަޅު އަޅާނެކަމުގެ އިންޒާރުދީ މަޤުބޫލު ސަބަބެއް ނެތި އެކިފަހަރުމަތިން ދިވެހި ސަރުކާރު ޖަވާބުދާރީ ކުރުވާފައިވެއެވެ. ކޮމަންވެލްތުގެ މިނިސްޓީރިއަލް އެކްޝަން ގްރޫޕްގެ އެޖެންޑާގައި ރާއްޖެ 2 ފަހަރުވެސް ހިމަނާފައިވަނީ ސިޔާސީ ހަމަނުޖެހުންތަކުން އަރައިގަތުމަށް ސަރުކާރުން ބޮޑެތި މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަމުންދިޔަ ދަނޑިވަޅެއްގައި އެމަސައްކަތްތަކަށް އެއްވެސް ވަރަކަށް ރިޢާޔަތް ކުރުމެއް ނެތިއެވެ. މިހުރިހާ ކަމެއްގެ ތެރޭގައިވެސް ދިވެހި ސަރުކާރުން ވަނީ ކޮމަންވެލްތަށް އެއްބާރުލުން ދެއްވާފައެވެ. އެހެންނަމަވެސް ނާއިންސާފާއި، ތަފާތުކުރުންތަކުގެ ހައްދު ފަހަނައަޅައި ދިއުމުން އެންމެފަހުން ދިވެހި ސަރުކާރަށް ޖެހިވަޑައިގަތީ 34 އަހަރުވީ ގުޅުން ނިމުމަކަށް ގެންނަވަންށެވެ.
ކޮމަންވެލްތުން ރާއްޖެ ވަކިވުމަށް ނިންމެވި ނިންމެވުމާ ގުޅޭގޮތުން އިންޑިއާގެ ނޫހެއްކަމަށްވާ ދަ އިންޑިއަން އެކްސްޕްރެސްގައި ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ލިއުމެއްގައިވަނީ، ދިވެހިރާއްޖެ ކުޑަ ދައުލަތަކަށް ވުމާއި، ޑިމޮކްރަސީގެ ޅަފަތުގައި އޮތް ޤައުމެއްގެ ސިޔާސީ މަސްރަޙް ދެނެގަތުމަށް ކޮމަންވެލްތުން ނުކުޅެދިފައިވާކަމަށެވެ. އަދި ދިވެހިރާއްޖެއާއި ކޮމަންވެލްތާ ދެމެދު އުފެދުނު ނުތަނަވަސްކަމަކީ އޭގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވި ނުތަނަވަސްކަމެއްކަމަށް އެނޫހުގައި ލިޔެފައިވެއެވެ. އަދި ޅަފަތުގައި އޮތް ޑިމޮކްރަސީއަކާ އަޅާބަލާއިރު ސިޔާސީ، އިޤްތިޞާދީ، އިޖްތިމާއީ އަދި ޤާނޫނީ ދާއިރާއިން ދިވެހިރާއްޖެ ހޯދާފައިވާ ކުރިއެތުންތަކާއި ކާމިޔާބީތައް ބަލައިގަތުމަށް ކޮމަންވެލްތު ނުކުޅެދިފައިވާކަމަށް އެ ލިޔުމުގައިވެއެވެ.
ކޮންމެ ގުޅުމަކީވެސް ދެފަރާތުގެ ހެޔޮނިޔަތާއި އިޚްލާސްތެރިކަމާއެކު ޤާއިމުކުރެވޭނެ ގުޅުމެކެވެ. ޤައުމުތަކާއި ޖަމިއްޔާތަކުގެ މެދުގައި އޮންނަ ގުޅުންވެސް ދެމެހެއްޓޭނީ އެފަދައިންނެވެ.
މުޅިދުނިޔޭގެ ހުރިހާ ޤައުމުތަކަކަށް ޑިމޮކްރަސީގެ އެއް އުސޫލުތަކެއް ނުފެތޭނެއެވެ. ކޮންމެ ޤައުމަކުންވެސް އެޤައުމެއްގެ އަމިއްލަ ނިޒާމަކުން، ޑިމޮކްރަސީގެ އުސޫލުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތިން ވެރިކަން ކުރުމަށް، އެޤައުމެއްގެ ރައްޔިތުން ޤަބޫލުކުރާ އުސޫލުތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް އަމިއްލަ ދިމުޤްރާތީ ވެރިކަމުގެ ނިޒާމެއް ޤާއިމުކުރެވޭނެއެވެ. އިނގިރޭސި ވިލާތުގައި އޮންނަ ވިރާސީ ވެރިކަމަކީ ދިވެހިރާއްޖެ ބަލައިގަންނަ، ދިވެހިރާއްޖެއަށް އެންމެ އެކަށީގެންވާ ނިޒާމަށް ނުވެ ހިނގައިދާނެއެވެ. އެއީ ދިވެހިން ޤަބޫލުކުރާ އުސޫލުތަކާއި އިނގިރޭސި ވިލާތުން ޤަބޫލުކުރާ އުސޫލުތަކާ ތަފާތުވުމުންނެވެ. މިއީ އިސްލާމީ ދައުލަތެއް ކަމުން ހުޅަނގުގެ ހައްދުފަހަނައަޅާފައިވާ ޑިމޮކްރަސީއެއް ރާއްޖޭގައި ތަންފީޛުކުރުމަށް ގޮވާލާ ގޮވާލުންތަކަކީ ބަލައިގަނެވޭނެ ކަންކަމެއް ނޫނެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޤާއިމުކުރެވޭނީ އިސްލާމްދީނުގެ އުސޫލުތަކާ ޚިލާފުނުވާގޮތަށް ޤާއިކުރެވޭ އިސްލާމީ ޑިމޮކްރަސީއެކެވެ. ސަރުކާރުން ގެންދަވަނީ އެކަން ކަށަވަރު ކުރައްވަމުންނެވެ.