ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާގެ އުތުރުގައި އޮތް ސަރަޙައްދެއްގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުން މަޖުބޫރުން ވަޒަނުން ބޭރު ކުރުމަށް ފަހު، ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ހައްދުފަހަނަ އެޅި ސިފައިން އެ ސަރަޙައްދަށް ވެރިވެގަނެ، އެ ތަން ފޭރިގަނެފިއެވެ. އެއީ، އެ ސަހަރުގެ އުތުރުގައި އޮތް ޣައްޒާ ސިޓީގެ އިރުމަތީގައި އޮތް ޝަޖާޢައްޔާ ސަރަޙައްދެވެ. ޔަހޫދީ ސިފައިން އެ ސަރަޙައްދަށް ވެރިވެގަނެފައި މި ވަނީ، ޣައްޒާގެ އިތުރު ބިންތަކަށް އަތްގަދަކޮށް، ޣައްޒާއާއި ޒަޔަނިސްޓު އިސްރާއީލް ގުޅޭ ސަރަޙައްދީ ރޮނގުގައި ޤާއިމު ކޮށްފައިވާ ބަފަރ ޒޯން، ނުވަތަ ސަލާމަތީ ރޮނގު ފުޅާ ކުރާނެ ކަމަށް ބުނެ، އިންޒާރު ދިނުމަށް ފަހުއެވެ.
ޣައްޒާގެ ދެކުނުގައި ޤާއިމު ކޮށްފައިވާ ބަަފަރ ޒޯން އިތުރަށް ފުޅާ ކުރާނެ ކަމުގައި ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ ބުނެފައެވެ. ބައިނަލްއަޤުވާމީ ޤާނޫނުތަކާ ޚިލާފަށް ފަލަސްޠީނުގެ މުސްލިމުންގެ އިތުރު ބިންތަކެއް ފޭރިގަތުމަށް ފަހު ޔަހޫދީ ފައުޖުން ބުނީ ވަޒަން ދޫކޮށް އެހެން ސަރަޙައްދުތަކަށް ދަތުރު ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ޝަޖާޢައްޔާގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުން ހުޅުވައިލާފައިވާ ކަމުގައެވެ. އަދި، އެ ކަމަށް މުޖުބޫރު ކުރުވުމުގެ ގޮތުން، އަސްކަރީ ޓޭންކުފަހަރު ފަދަ ބަރުހަތިޔާރާ އެކު އެ ސަރަޙައްދަށް އަރައިގަނެފައިވާ ޔަހޫދީ ސިފައިން ދަނީ ފަލަސްޠީނުގެ މުސްލިމުން ތިބި ސަރަޙައްދުތަކަށް ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތައް އަމާޒު ކުރަމުންނެވެ.
މަދަރުސާތަކަށް ޙަމަލާދީ 33 މީހުން ޝަހީދުކޮށްލުން
ފާއިތުވި 24 ވަރަކަށް ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ ޣައްޒާ ސިޓީގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކަށް ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތަކެއްދީ، 33 މީހުން ޝަހީދު ކޮށްލާފައެވެ. އެންމެ ފަހުން ދީފައިވާ ޙަމަލާތައް އަމާޒުކޮށްފައި ވަނީ އަލް-ތުއްފާޙް އަވަށުގައި ހުރި ތިން މަދަރުސާއަަކަށެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ދާރް އަލް-އަރްޤަމް މަދަރުސާއަށް ދީފައިވާ ނިރުބަވެރި ޙަމަލާގައި 29 މީހުން ޝަހީދުކޮށްލި ކަމުގައި ޣައްޒާގެ ސަރުކާރު މީޑިޔާ އޮފީހުން ހާމަކުރިއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި 18 ކުޑަކުދިން ހިމެނެއެވެ. އަދި، 100އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން ވަނީ ޒަޚަމު ކޮށްލާފައެވެ. އެއީ، ޢުދުވާނުގައި ގެދޮރު ނެތިކޮށްލާފައިވާ އެތަކެއް ސަތޭކަ ބަޔަކު ދިރިއުޅެމުން ދިޔަ އިމާރާތެކެވެ.
މި ފަދަ ޙަމަލާތަކުން ސަލާމަތްވުމަށް ގެދޮރު ނެތިކޮށްލާފައިވާ އެތަކެއް ސަތޭކަ ބަޔަކު ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ބުނީ، އަތުގައި މި ވަގުތު ހުރި މަދު މުދާކޮޅު ހިފައިގެން އެތަކެއް ސަތޭކަ ބަޔަކު ފައިމަގާއި، ބަކަރީގައި ބަނދެގެން ދުއްވާ ގާޑިޔަލާއި އެއްގަމު އުޅަނދުފަހަރުގައި ޝަޖާޢައްޔާ ދޫކޮށް ދަތުރު ކުރަމުންދާ ކަމުގައެވެ. މިއީ، ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރުމަށް 2023ވަނަ އަހަރުގެ އޮކްޓޫބަރު މަހުގެ 7ވަނަ ދުވަހު ޤަތުލުޢާންމު ހިންގަން ފެށި ފަހުން، އެންމެ ގިނަ އަދަދެއްގެ ބަޔަކު ވަޒަނުން ބޭރު ކުރާ ފަހަރު ކަމުގައި މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ޤަބޫލު ކުރެއެވެ.
ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކެއް ހިންގަން ފަށާފައި ވަނީ 2023ވަނަ އަހަރުގެ އޮކްޓޫބަރު މަހުގެ 7ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އެ ޢުދުވާނުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ އަދަދު 61,700އަށް އުފުލިފައިވާއިރު، އިތުރު 114,000އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން ވަނީ ޒަޚަމު ކޮށްލާފައެވެ. އަދި، ޣައްޒާގެ ޢާންމުންގެ ގެދޮރާއި އުމްރާނީ ވަސީލަތްތައް ވަނީ ސުންނާފަތިކޮށް ބިމާ ހަމަކޮށްލާފައެވެ.
ޣައްޒާގެ ތިންބައިކުޅަ ދެބައި ހުސް ކުރުމުގެ އަމުރު
ޙަމާސާއި ޔަހޫދީންނާ ދެމެދު ޖަނަވަރީ 19ވަނަ ދުވަހު އަމަލު ކުރަން ފެށި އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރުން މެދުކަނޑައިލި ނަމަވެސް، އެ އެއްބަސްވުމާ ޚިލާފުވެ މާރިޗު 18ވަނަ ދުވަހު ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ އަލުން ޣައްޒާއަށް ޙަމަލާ ދޭން ފަށާފައެވެ. އޭގެ ފަހުން ދީފައިވާ ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތަކުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ އަދަދު 1,042އަށްވުރެ އިތުރުވެފައިވާ ކަން ޣައްޒާގެ ޞިއްޙަތާ ބެހޭ ވުޒާރާއިން ހާމަކުރިއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ގިނައީ ކުށެއް ނެތް އަންހެނުންނާއި، މައުސޫމު ކުޑަކުދިންނާއި، ގައިބާރު ދެރަވެފައިވާ އުމޫރުންނެވެ.
ޣައްޒާގެ އެންމެ ދެކުނުގައި އޮތް ރަފަޙުގެ ބައެއް ސަރަޙައްދުތައް ހުސްކުރުމަށް ވެސް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ އަމުރު ކޮށްފައެވެ. އަދި، އެ އަމުރު ތަންފީޒު ކުރުމަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިން ވަނީ ބަރުހަތިޔާރާ އެކު އެ ސަރަޙައްދަށް ވެސް އަރައިގަނެފައެވެ. ޣައްޒާގެ ތިންބައިކުޅަ ދެބައި ސަރަޙައްދެއް ހުސް ކުރުމަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން އަމުރު ކޮށްފައިވާ ކަމުގައި އިންސާނީ އެހީގެ ކަންކަން ވިލަރެސް ކުރާ އދގެ އިދާރާ (އޯސީއެޗްއޭ)ން ހާމަކުރިއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ބޮޑު ސަރަޙައްދެއްގައި ހައްދުފަހަނަ އެޅި ޔަހޫދީ ސިފައިން ހަރަކާތްތެރިވަމުންދާ ކަން ވެސް އެ އިދާރާއިން ހާމަކުރިއެވެ.