މިއަދަކީ ދިވެހިބަހުގެ ދުވަހެވެ. ދިވެހިބަހުގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރަނީ، ދިވެހި ބަހަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުން ވާހަކަދައްކާ އަދި ދިވެހިންގެ އަމިއްލަ ބަހަށްވުމާއެކު މިބަސް ރައްކާތެރިކުރުމާއި މުއްސަނދިކުރުމާއި ބަހުގެ މައްޗަށް ދިވެހި އެންމެހާ ރައްޔިތުންގެ ސަމާލުކަން އިތުރުކޮށް، ބަހާމެދު ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުކުރުމަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރައްޔިތުން ވާހަކަދައްކާ ބަހަކީ، ދިވެހިބަހެވެ. ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ ހުރިހާ އެންމެން ވާހަކަދައްކާ އެހެން ބަހެއް ނޯވެއެވެ. އެހެންކަމުން ދިވެހިންގެ ހުރިހާ އެންމެންނާ މުޢާމަލާތުކުރެވޭނެ ބަހެއް، ދިވެހިބަސް ފިޔަވައި ނޯވެއެވެ. ވުމާއެކު ދިވެހިންނަށް ދިވެހިބަސްހާ މުހިންމު އެހެން ބަހެއް ނޯންނާނެކަމަށް ޤަބޫލުކުރަންޖެހެއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނު އަސާސީގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤައުމީ ބަހަކީ ދިވެހިބަސްކަމަށް ކަނޑައެޅިގެން ބަޔާންކުރެވިފައިވެއެވެ. ވުމާއެކު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤައުމިއްޔަތުގެ އެންމެ ވަރުގަދަ އެއް ތަނބަކީ، ދިވެހިބަހެވެ. ދިވެހިބަސް ޙިމާޔަތްކޮށް، ރައްކާތެރިކޮށް، ދިރުވައި، ދަމަހައްޓައި ކުރިއަރުވައި، މުއްސަނދިކޮށް އަންނަން އޮތް ޖީލުތަކަށް އަމާނާތްތެރިކަމާއެކު ވާޞިލްކޮށްދިނުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. އަދި މިކަމަކީ ޤައުމުގެ އެއިރެއްގެ ޖީލެއްގެ މައްޗަށް އޮތް ޤައުމީ އަދި ފަރުދީ މަސްއޫލިއްޔަތެކެވެ.
ދިވެހިބަސް ކުރިއަރުވައި ތަރައްޤީކުރުމަށް ދޭ އިސްކަންކަން އިތުރުކުރަންޖެހޭ ސަބަބުތައް ގިނައެވެ. މިކަމުގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ސަބަބަކީ، ދުނިޔެ ބަވަނަވަމުން އައުމާއެކު އެހެން ބަސްބަހުން ވާހަކަދައްކާ މީހުންނާ ދިވެހިން އޮންނަ ގުޅުމާއި ގާތްކަމާއި މުޢާމަލާތުކުރުން އިތުރުވުމާއި އަދި ޓެކްނޮލޮޖީއާއި ވިޔަފާރިއާއި ތަޢުލީމް ޙާޞިލްކުރުމުގެ ތެރެއިން ބޭރުބަސްބަހުން މުޢާމަލާތުކުރުން އިތުރުވުން ހިމެނެއެވެ. މިއާއެކު ދިވެހިބަހަށް ކަމާހިތުމާއި ފަރުވާކުޑަކުރެވޭ ޙާލަތަށް ދިއުމާއި، މަދު ޢަދަދެއްގެ މީހުން ވާހަކަދައްކާ ބަސްބަހުގެ މައްޗަށް އެހެން ނުފޫޒުތައް ފޯރުވުމާއި އެފަދަ ބަސްބަހަށް އިސްކަން ނުދެވިގެން ބައެއް ބަސްތައް ނެތިގެން ގޮސްފައިވުމާއި އިތުރު ބަސްތައް ނެތިގެން ހިނގައިދާނެކަމަށް ޔުނެސްކޯއިން އިންޒާރުދެމުން ގެންދިއުމަކީވެސް، ދިވެހިބަސް ރައްކާތެރިކަމާއެކު ދެމެހެއްޓުމާއި މުއްސަނދިކުރުން މުހިންމުވާ ސަބަބެކެވެ.
ދިވެހިބަހަކީ ދިވެހިން އެ ބަހަކުން ވާހަކަދައްކަމުން އަންނަތާ އެތައްސަތޭކަ އަހަރެއް ފާއިތުވެފައިވާ ބަހެކެވެ. މި ބަސް އުފެދިގެން އައިސްފައިވަނީ އަވަށްޓެރި ބައެއް ޤައުމުތަކުގެ ބަސްބަހުގެ ތެރޭގައި ހުރި ސިފަތައް ހިމެނިގެން އަދި ބައެއް ބޭރުބަސްބަހުގެ ލަފްޒުތައް ދިވެހި ވެގެންނެވެ. ދިވެހިންނަކީ މުސްލިމުން ކަމަށްވުމާއެކު ދިވެހިބަހުގެ ތެރޭގައި ޢަރަބި ލަފުޒުތަކާއި މުސްލިމް ޤައުމުތަކުގެ ބަސްތައް ކަމަށްވާ ފާރިސީ ބަހާއި އުރުދޫބަސް ފަދަ ބަސްބަހުގެ ލަފްޒުތައްވެސް ހިމެނިފައިވެއެވެ. އަދި ފަހުގެ ތާރީޚްގައި ދިވެހިންނާއި އެހެން މީހުން ދިރުއުޅުމާއި މުޢާމަލާތުކުރުމުގެ މަސްހުނިކަމާ ހުރެ ދިވެހިބަހުން ވާހަކަދެއްކުމުގައި ބޭރުގެ ބަސްތައް ގެންދަނީ ބޭނުންކުރަމުންނެވެ.
ބައެއް ބަސްބަހުގެ އަހުލުވެރިންނަށް އެބަހުން ލިޔާނެ އަމިއްލަ އަކުރެއް ނެތްނަމަވެސް ދިވެހިންނަކީ، ދިވެހިބަހުން ލިޔާނެ އަމިއްލަ އަކުރެއް ލިބިފައިވާ ބައެކެވެ. ތާނަ އަކުރަކީ ދިވެހިން އެންމެ ފުރަތަމަ ލިޔުނު އަކުރެއް ނޫނެވެ. ތާނަ އަކުރުގެ ކުރިން އެވޭލާ އަކުރާއި ދިވެސް އަކުރުފަދަ ތަފާތު އަކުރުތަކުން ދިވެހިން ލިޔެފައިވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އޭރުވެސް ދިވެހިންގެ ބަހަކީ ދިވެހިބަހެވެ.
ދިވެހިބަސް މުއްސަނދިކުރުމާއި ދެމެހެއްޓުމަށް، ޤައުމީ ފެންވަރުގައި ދިވެހިރާއްޖޭގައި އަންނަނީ އިސްކަން ދެމުންނެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤައުމީ ބަހަކީ ދިވެހިބަސް ކަމަށް ޤާނޫނު އަސާސީގައި ކަނޑައެޅިފައި އޮތުމުގެ އިތުރަށް ޤާނޫނީ ގޮތުން ދިވެހިބަހަށް އިސްކަންދިނުމުގެ ޤާނޫނެއްވެސް އެކަށައަޅައި އަންނަނީ ތަންފީޒު ކުރަމުންނެވެ. މީގެ 5 އަހަރު ކުރިން 2011 ވަނަ އަހަރުގެ މެއި މަހުގެ 11 ވަނަ ދުވަހުގެ ޢަމަލުކުރަން ފެށުނު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤައުމީ ބަހަށް އިސްކަންދިނުމުގެ ޤާނޫނުގެ ދަށުން ދިވެހިބަސް ކުރުއަރުވައި ތަރައްޤީ ކުރެއްވުމާއި ދެމެހެއްޓެވުމުގެ މަސައްކަށް ދިވެހިބަހުގެ އެކަޑަމީގެ ނަމުގައި ވަކި މުއައްސަސާއެއް އުފައްދަވައި ގެންދަވަނީ ކުރައްވަމުންނެވެ. އަދި ދިވެހިބަހަށް ދިވެހި ދަރިން އަހުލުވެރިކުރުވައި، ބަހަސް ފަރިތަކުރުމަށްޓަކައި ދިވެހިބަސް ސްކޫލްތަކުގައި މަޖުބޫރު މާއްދާއެއްގެ ގޮތުގައި ކިޔަވައިދެއްވައެވެ. އަދި ސްކޫލްތަކާއި ތަޢުލީމީ ހިޔާވަހިތަކުގައި ދިވެހިބަހުގެ ތަފާތުގެ ޙަރަކާތްތައް ގެންދަނީ ހިންގަމުންނެވެ. ރާއްޖޭގައި ދިވެހިބަސް، މާސްޓަރ ޑިގްރީ ފެންވަރަށް ކިޔަވައިދެއްވަމުން ގެންދަވައެވެ. އަދި ރާއްޖޭގައި ދެވޭ ޤައުމީ އިނާމުގައި ދިވެހިބަހަށް ޚިދުމަތްކުރުން ހިމަނުއްވައި، މިރޮނގުން ހިއްވަރުދިނުމުގެ ޤައުމީ އިނާމާއި ޝަރަފުވެރިކަމުގެ ޤައުމީ އިނާމުދެއްވަމުން ގެންދަވައެވެ.